Think again!

Vakantie is het uitgelezen moment om boeken te lezen – u weet inmiddels hoe graag ik lees. Deze vakantie onder de palmbomen en aan het zwembad was de uitgelezen plek om eens flink door te lezen. Graag deel ik mijn inzichten met u.

We zitten te wachten aan de gate als er een groepje van 3 jongvolwassen mannen voorbijkomt. Ze zien eruit als studenten die samen gaan scubaduiken, beachvolleybal spelen en samen gaan feesten – levensgenieters dus. Het gebeurt dat een van deze drie op het vliegtuig naast me blijkt te zitten. Hij heeft een boek in zijn hand, wat me positief verrast na enkele verzuchtingen op sociale media over ‘de jeugd van tegenwoordig die geen boeken meer leest’. Ik vraag hem of het boek de moeite waard is. We babbelen er even over en delen onze bredere leesinteresse. Ik duik in mijn online bib en vind het boek direct terug: ‘Think Again – The power of knowing what we don’t know’, geschreven door hoogleraar in de psychologie Adam Grant.

Wij mensen denken vaak alles te weten – of toch veel. We overschatten onze kennis en houden graag vast aan overtuigingen die wij als waarheid lijken aan te nemen. Een voorbeeld: kunt u precies uitleggen hoe de techniek van een magnetron werkt? Uw eerste antwoord zal waarschijnlijk ‘ja’ zijn, en als ik u vraag om het in detail uit te leggen komt u hoogstwaarschijnlijk tot de conclusie dat u het toch niet helemaal weet. Zo doen we dit als mensen met alles, want dat geeft ons houvast en een beter gevoel over onszelf. We houden ‘grip’ op de wereld.

In veranderlijke omstandigheden is het echter weinig helpend om te vast te houden aan dingen die we denken te weten. Veel effectiever is het als we onszelf durven uitdagen en zaken flexibel tegemoet treden. Zo kunnen we sneller schakelen en bijsturen waar het nodig is, en is de kans groter dat we onze doelen effectief bereiken. Neem bijvoorbeeld ‘best practices’: ooit hebben we gezien dat deze methodiek werkt, en nu passen we hem telkens opnieuw toe. Alleen, de omstandigheden zijn misschien veranderd. Klopt het dan wel dat deze aanpak ook op vandaag nog de juiste of beste is? Hebt u er nadien nog eens over nagedacht? Waarschijnlijk niet.

Grant pleit in zijn boek voor het oefenen van wat hij noemt ‘Rethinking’ ofwel het opnieuw denken over zaken die we als waarheden zijn gaan beschouwen. Daag uzelf uit op individueel, relationeel en collectief niveau om overtuigingen, werkwijzen en opinies onder de loep te nemen. Hieronder deel ik met u de belangrijkste inzichten.

Individueel ‘rethinking’

1. Leer uzelf de vaardigheid aan om zaken opnieuw te overdenken.

Ofwel, stelt u zich wat vaker op als een wetenschapper: niets direct voor waar aannemen, maar voorzichtig onderzoeken, hypotheses formuleren en toetsen, complexiteit en nuance aanbrengen in uw conclusies.

2. Kalibreer uw zelfvertrouwen.

Uit onderzoek weten we dat wanneer we meer kennis en vaardigheden hebben, we onze capaciteiten overschatten. Hierdoor maken we onnodig fouten. Ja, ook u! Zorg ervoor dat u realistisch bent over uw kennis en vaardigheden.

3. Vraag aan anderen om uw denken uit te dagen.

Het is zo leuk om het fout te hebben! Dan kunt u iets leren. Als u alles al weet, is er toch weinig aan, nietwaar? Laat u inspireren door anderen, laat het u het vuur aan de schenen leggen en uw denken uitdagen.

Interpersoonlijk ‘rethinking’

1. Stel betere vragen.

In eerste instantie is goed en actief luisteren de basis voor betere vragen. Anders slaat u de bal waarschijnlijk mis. Vraag mensen naar hoe ze tot een bepaalde overtuiging zijn gekomen, en wat ze aan informatie nodig hebben om hun overtuiging te kunnen herzien. Het is weinig interessant om te weten waarom mensen een bepaalde overtuiging hebben – hoe ze tot een opinie zijn gekomen geeft ruimte om via deze weg een ander perspectief aan te kunnen brengen.

2. Meningsverschillen zijn een dans, geen gevecht!

Van zodra we ons laten verleiden tot aanval of defensie, gaan we de strijd aan met onszelf en onze gesprekspartner en kunnen we niet meer flexibel denken. Het is daarom van belang om een discussie te benaderen als een dans, waarbij beide partners ruimte krijgen voor hun verhaal en samen een gemene deler kunnen zoeken.

Collectief ‘rethinking’

1. Heb meer genuanceerde gesprekken!

Zaken zijn ingewikkeld en alles ligt veel genuanceerder dan de klassieke zwart-wit benadering. Natuurlijk worden we constant beïnvloed door media en onze omgeving. Bedenk telkens dat zwart niet zonder wit kan bestaan en omgekeerd.

2. Leer kinderen opnieuw denken.

Kinderen zijn sponsen wat kennis betreft, en eens iets ‘verkeerd’ is aangeleerd, zullen ze deze overtuiging niet zo snel veranderen. Ga daarom na welke mythes ze bij zich houden en zorg ervoor dat die kunnen worden ontkracht. Hetzelfde principe kun je toepassen door steunende feedback te geven bij het leren en ze de opdracht te laten herhalen net zo lang tot het resultaat het beoogde resultaat het dichtste benadert. Door de herhaling en steunende, precieze feedback zal het kind zichzelf steeds verbeteren.

3. Creëer lerende organisaties.

Zorg voor psychologische veiligheid in de organisatie en gooi het idee van best practices overboord. Laat u inspireren door uw medewerkers en experimenteer met nieuwe werkwijzen.

4. Sta open voor het flexibel denken over de toekomst.

Leg geen 10-jarenplannen klaar die moeten worden uitgevoerd, maar blijf uzelf en uw bedrijf ontwikkelen volgens de laatste inzichten en noden. Maak hier tijd voor! Zorg dat u minstens tweemaal per jaar tijd neemt om uw huidige ontwikkeling en koers onder de loep te nemen en uw strategie bij te stellen waar nodig.

Ik neem tijd om mijn strategie bij te stellen!

Daphne Surink, Business Consultant, Bezield Wetenschapper en Fervent Lezer